Is kurkuma echt gezond?
Ontdek welke 8 voordelen kurkuma (curcumine) levert voor je gezondheid, hoe je het in de keuken toepast (inclusief 3 recepten) en of supplementen zinvol zijn.
Als er één specerij populair is, dan is het wel kurkuma.
Niet alleen in de keuken staat het meer en meer in de belangstelling, ook als superfood en supplement gaat het steeds meer over de toonbank.
Van kurkuma wordt namelijk gezegd dat het geneeskrachtig is en talloze gezondheidsvoordelen heeft.
In dit artikel ontdek je wat kurkuma is, hoe je het kunt toepassen en welke gezondheidseffecten het nu allemaal echt heeft.
Inhoud van dit artikel
1. Wat is kurkuma?
Kurkuma is een specerij dat veel wordt gebruikt in de oosterse keuken. Niet alleen om de smaak, maar vooral ook vanwege de gele kleur.
Curry’s danken er bijvoorbeeld hun gele kleur aan.
Andere namen voor kurkuma zijn:
- Indiase geelwortel
- Koenier
- Koenjit
- Tarmeriek (turmeric in het Engels)
Het wordt gewonnen uit de wortel van de Curcuma Longa en komt uit dezelfde familie als gember.
De wortel is tegenwoordig vers te koop, maar meestal wordt de poedervorm gebruikt.
Het verschil tussen kurkuma en curcumine
Kurkuma bestaat uit de volgende bestanddelen (1):
| Bestanddeel | Percentage |
|---|---|
| Curcuminoiden 1. Curcumine 2. Demethoxycurcumine 3. Bisdemethoxycurcumine | 1-6% |
| Vluchtige (essentiële) oliën | 3-7% |
| Mineralen | 3-7% |
| Eiwitten | 6-8% |
| Vetten | 5-10% |
| Vocht | 6-13% |
| Koolhydraten | 60-70% |
Hoewel curcuminoiden slechts zo’n 1-6% van kurkuma uitmaken, vormen ze wel het belangrijkste bestanddeel. Dat zijn namelijk de werkzame stofjes.
Daarvan bestaan er drie soorten, waarvan curcumine verreweg de voornaamste (60-70% van alle curcuminoiden) én belangrijkste is.
Vooral aan curcumine worden de gezondheidseffecten van kurkuma toegeschreven (2).
Het wordt ook als gele kleurstof (E100) gebruikt in voedingsmiddelen.
2. Is kurkuma echt zo gezond?
Waar is kurkuma nu allemaal goed voor? Dat houdt ook de wetenschap bezig. Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar de effecten van kurkuma en het bestanddeel curcumine op de gezondheid.
Resultaten zijn veelbelovend bij onderstaande 8 gezondheidsvoordelen.
Maar, zeggen onderzoekers ook: meer onderzoek is nodig en de effecten bij langdurig gebruik zijn nog niet bekend.
In de studies worden ook vaak hele geconcentreerde doseringen en speciale formuleringen gebruikt.
Te meer omdat je lichaam eigenlijk niet zo goed in staat is om curcumine op te nemen. Er wordt nog hard gewerkt aan manieren om curcumine optimaal beschikbaar te maken.
Redenen waarom sommige onderzoekers kanttekeningen plaatsen bij de kurkuma hype.
Voordeel 1: Curcumine werkt ontstekingsremmend
Een ontsteking is een normale en kortdurende reactie van je lichaam om stofjes die daar niet horen op te ruimen of beschadigd weefsel te herstellen.
Bij bepaalde aandoeningen ontstaan er voortdurend kleine ontstekingen. Omdat je daar niet direct iets van merkt, worden deze ook wel stille ontstekingen genoemd.
Je lichaam is echter wel constant bezig met het herstellen hiervan en kan zelfs eigen cellen gaan aanvallen.
Dit is vaak het geval bij chronische condities en ziekten zoals:
- Hart- en vaatziekten
- Kanker
- Metabool syndroom
- Overgewicht
- Ziekte van Alzheimer
- Multiple Sclerose (MS)
- Depressie
Studies tonen aan dat kurkuma ontstekingsremmend werkt en die kleine, chronische ontstekingen kan helpen bestrijden (3, 4, 5, 6).
Het is wel zo dat voor ontstekingsremmende effecten zeer hoge doseringen nodig zijn (7, 8, 9).
Voordeel 2: Kurkuma is een sterk antioxidant
Vrije radicalen vormen zich constant in je lichaam, bijvoorbeeld bij de afbraak van voedingsstoffen. Dat is maar goed ook, want sommige vrije radicalen heb je nodig om virussen te bestrijden.
Je lichaam neutraliseert de meeste vrije radicalen zelf. Antioxidanten zijn stofjes die daar extra bij helpen. Antioxidanten krijg je binnen via je voeding.
Bij een teveel aan vrije radicalen en/ of een tekort aan antioxidanten, kan er oxidatieve schade of oxidatieve stress ontstaan. Dit zijn beschadigingen aan je gezonde weefsels en cellen.
Oxidatieve schade treedt vooral op bij het ouder worden en bij bepaalde ziekten.
Curcumine is een krachtig antioxidant en beschermt je weefsels en cellen tegen beschadiging door vrije radicalen (12).
Voordeel 3: Curcumine kan goed zijn voor je hersenen
Je hersenen bestaan uit miljarden cellen, ook wel neuronen genoemd. Onderling zijn die sterk verbonden en sturen ze allerlei boodschappen naar elkaar.
Vroeger dacht men dat neuronen en de verbindingen daartussen na je geboorte niet meer konden toenemen of veranderen. Inmiddels is bekend dat dit wel zo is.
Een stofje dat BDNF wordt genoemd (Brain-Derived Neurotrophic Factor) speelt daarbij een belangrijke rol.
BDNF is van belang bij leren en je geheugen. Een tekort aan dit stofje lijkt samen te gaan met hersenaandoeningen zoals (5, 10, 11):
- De ziekte van Alzheimer
- De ziekte van Parkinson
- De ziekte van Huntington
- Depressie
Van curcumine is bij dieren aangetoond dat het de hoeveelheid BDNF in de hersenen verhoogt (13, 14). Meer studies zijn nodig om deze effecten ook echt bij mensen aan te tonen (15, 16).
Bij Alzheimer is er ook sprake van plaques. Dit zijn ophopingen van eiwitten tussen je hersencellen die het normale functioneren verstoren. Kurkuma lijkt ook hier een gunstig effect op te hebben (16).
Kortom: in theorie zou kurkuma de aftakeling van hersencellen kunnen tegengaan of zelfs omdraaien, waardoor hersenziekten voorkomen of vertraagd kunnen worden.
Voordeel 4: Curcumine kan het risico op hart- en vaatziekten verlagen
Bij het ontstaan van hart- en vaatziekten spelen meerdere factoren een rol.
Onder andere treden de eerder genoemde kleine ontstekingen op. Kurkuma heeft daar een ontstekingsremmend effect op.
Een andere factor die belangrijk is voor de gezondheid van je hart, is de gezondheid van je endotheel. Dat is de bekleding van de binnenkant van je bloedvaten.
Wanneer je endotheel niet goed werkt, spreek je van endotheeldisfunctie. Dat kan dat leiden tot bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, bloedstollingen en een hartinfarct.
Uit onderzoek blijkt dat curcumine de gezondheid van je endotheel bevordert (17, 18).
Daarmee kan het de ontwikkeling van hart- en vaatziekten terugdraaien (19) en de gezondheid van je hart verbeteren (17, 20).
Eén onderzoek toonde zelfs aan dat kurkuma bij vrouwen na de overgang hetzelfde gunstige effect op hun endotheel heeft als lichamelijke activiteit (21).
Voordeel 5: Kurkuma kan mogelijk kanker helpen behandelen
Bij kanker is er sprake van ongecontroleerde celgroei. Cellen delen nog wel, maar sterven niet meer af, waardoor er woekering ontstaat.
Kanker is een complexe ziekte waarbij veel verschillende factoren een rol spelen. Hoewel de relatie tussen voeding en kanker ingewikkeld is, staat kurkuma al een tijd in de belangstelling.
Verschillende onderzoeken laten een positief effect van curcumine zien op de behandeling van allerlei soorten kanker, zoals leukemie en baarmoeder(hals)-, borst-, long- en schildklierkanker.
Curcumine lijkt daarbij invloed te hebben op verschillende processen.
Zoals het afsterven van kankercellen, het voorkomen van uitzaaiingen en het voorkomen van groei van bloedvaatjes in de tumor – zonder bloedvaatjes sterft de tumor (22, 23).
Kurkuma zou zelfs een rol kunnen spelen in het voorkómen van darmkanker (24).
Aan de andere kant wordt er ook gewaarschuwd voor het gebruik van kurkuma tegelijk met andere antikanker middelen.
Bij patiënten met borstkanker kan kurkuma er voor zorgen dat het medicijn tamoxifen minder goed werkt (25).
Kortom: Er zijn aanwijzingen dat kurkuma kanker kan helpen behandelen en voorkomen, maar er lopen nog steeds veel onderzoeken en dat is ook nodig om definitieve conclusies te trekken.
Voordeel 6: Patiënten met artritis of gewrichtsklachten kunnen baat hebben bij kurkuma
Er bestaan verschillende soorten artritis, maar bij de meeste vormen is er sprake van een ontsteking van de gewrichten.
Zoals we al zagen bij voordeel 1, heeft kurkuma een ontstekingsremmend effect. Dat maakt kurkuma tot een logische kandidaat voor het verminderen van ontstekingen.
Meerdere onderzoeken tonen dat ook aan. De conclusie over al deze onderzoeken is dat het dagelijks innemen van 1000 mg curcumine een verlichtend effect heeft op klachten (26).
Eén studie toonde zelfs aan dat curcumine extract bij reumatoïde artritis zelfs beter werkte dan een ontstekingsremmend geneesmiddel (27).
Voordeel 7: Curcumine heeft een positief effect bij diabetes type 2
Het hormoon insuline zorgt er normaal voor dat de hoeveelheid suiker in je bloed in balans is. Niet te veel en niet te weinig.
Een belangrijk kenmerk van diabetes type 2 is dat de werking van insuline verstoord is. Je bent er als het ware ongevoelig voor geworden.
Met als gevolg dat je teveel suiker in je bloed hebt (hyperglycemie). Op den duur kan dat voor schade aan allerlei organen zorgen.
Curcumine kan de gevoeligheid voor insuline helpen verbeteren en de suikerpieken in je bloed verminderen.
Ook zorgt het ervoor dat er minder slechte vetten (triglyceriden en LDL-cholesterol) in je bloed circuleren.
Met andere woorden, het verbetert hyperlipidemie, wat ook vaak bij diabetes voorkomt (5, 28).
En zo zijn er nog meer processen die verstoord zijn bij diabetes en waarop curcumine een gunstig effect heeft.
Daarnaast kan het ervoor zorgen dat complicaties als gevolg van diabetes verminderen (29).
Voordeel 8: Curcumine kan zware metalen opruimen
In je lichaam bevinden zich metalen. Sommigen daarvan, zoals ijzer, zijn nodig (essentieel) in de juiste hoeveelheden en op de juiste plek.
Curcumine kan de metalen in je lichaam als een soort van magneet verplaatsen zodat (30):
- Een teveel van een metaal op een bepaalde plek afgevoerd wordt
- Een tekort aan een metaal op een andere plek aangevuld wordt
Daarmee helpt curcumine bij het in evenwicht houden van metalen in je lichaam.
Ook kun je metalen in je lichaam hebben die daar niet thuishoren: de zware metalen. Curcumine kan deze helpen opruimen.
Tot slot kan curcumine metalen in cellen brengen, waar de metalen zich binden aan het DNA. In kankercellen zorgt dit ervoor dat ze niet meer kunnen groeien en delen (5).
Is kurkuma veilig voor iedereen?
Kurkuma en kurkuma supplementen worden over het algemeen goed verdragen en als veilig beschouwd (9).
Onderzoeken laten zien dat hele hoge doseringen curcumine goed worden verdragen. Zelfs het gebruik van 12 gram (12000 mg) curcumine per dag gedurende 3 maanden geeft weinig problemen (31).
Maar zoals we eerder ook al zagen, is over de effecten op langere termijn nog maar weinig bekend.
Daarom wordt afgeraden om langdurig een hoge dosis kurkuma of curcumine te nemen.
Neem wanneer je supplementen gebruikt ook nooit meer dan de dosering die op de verpakking wordt aangegeven.
Kinderen
Vanwege het gebrek aan onderzoeksgegevens over het effect van kurkuma bij kinderen onder de 18 jaar, wordt het gebruik van kurkuma bij hen afgeraden.
Zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven
Er zijn aanwijzingen dat kurkuma de samentrekking van de baarmoeder kan stimuleren en de menstruatie op gang kan brengen (9). Voor zwangere vrouwen wordt kurkuma daarom afgeraden
En zolang het effect van kurkuma op de pasgeborene nog niet volledig bekend is, wordt kurkuma ook afgeraden bij vrouwen die borstvoeding geven.
Patiënten met kanker
Kurkuma kan de werking van bepaalde antikanker medicijnen verminderen (25). Het is daarom verstandig om altijd bij een arts te controleren of je supplementen en/of kruiden veilig kunt gebruiken.
Medicijngebruik en (chronische) aandoening
Gebruik je medicijnen of heb je een (chronische) aandoening en wil je kurkuma supplementen gebruiken? Overleg dit dan altijd eerst met je huisarts.
3. Kurkuma capsules of supplementen
Je kan kurkuma supplementen tegenwoordig in elke apotheek, drogisterij of natuurwinkel kopen: bijvoorbeeld als capsules, tabletten, poeder of in vloeibare vorm.
Zolang een supplement aan de veiligheidseisen voldoet, mogen fabrikanten op hun verpakking allerlei gezondheidsclaims zetten. Die hoeven niet perse wetenschappelijk bewezen te zijn (32).
Wanneer je gezond bent, geen klachten hebt en gezond en gevarieerd eet, is het niet nodig om kurkuma supplementen te gebruiken.
Wil je toch kurkuma supplementen gebruiken, dan is het belangrijk dat je een goed supplement koopt met een efficiënte samenstelling.
Maar wat is goede kwaliteit? En waar moet je op letten bij het kopen ervan?
Hoeveel kurkuma moet je per dag nemen?
Er is geen officiële aanbeveling voor de hoeveelheid kurkuma die je per dag zou moeten nemen.
In de meeste onderzoeken die effecten lieten zien, werd een dosis gebruikt tussen de 500 – 2000 mg kurkuma per dag.
Hierbij werden vooral supplementen gebruikt op basis van kurkuma extract, met hoge concentraties curcumine.
We zagen al dat in kurkuma van nature niet zoveel curcumine zit: zo’n 3%. Een theelepel kurkuma van 2 gram (2000 mg) bevat zo’n 60 mg curcumine.
Kurkuma extracten zijn veel geconcentreerder en bevatten wel 95% curcumine. Twee gram (2000 mg) extract levert dan ineens 1900 mg curcumine (33).
Wil je een goed supplement, let er dan op dat het kurkuma extract bevat met een hoge dosering curcumine.
Biobeschikbaarheid van curcumine
Curcumine kent een groot nadeel: je lichaam kan het niet zo goed opnemen. Ofwel: de biobeschikbaarheid is laag.
Daarom heeft het wat ‘hulp’ nodig. Er zijn een aantal manieren die de opname kunnen verbeteren, zoals:
- Gelijktijdige inname met zwarte peper, waarin het stofje piperine zit dat zorgt voor een betere opname (34)
- Gebruik van een vetoplossing in plaats van water. Neem het supplement bijvoorbeeld in bij een maaltijd waar ook vetten inzitten.
Die stoffen kom je onder allerlei verschillende (merk)namen tegen, zoals BCM-95, C3, zwarte peper extract, Bioperine, CurcuWin, Longvida, Meriva en NovaSol.
Een goed supplement bevat zwarte peper of andere stoffen die de opname van curcumine verbeteren.
Prijs van het supplement
Moet je het allerduurste supplement uit het schap pakken? Duur is niet altijd beter dan goedkoop. Maar een goed supplement maken kost een fabrikant geld en tijd.
Daarom zou je over het algemeen kunnen zeggen dat een goed kurkuma supplement niet goedkoop kan zijn.
Laat hele goedkope supplementen links liggen en ga op zoek naar grootverpakkingen. Die zijn relatief goedkoper én ook nog eens beter voor het milieu.
Bijwerkingen van kurkuma
In sommige gevallen kan kurkuma bij hoge doseringen bijwerkingen geven, zoals misselijkheid, diarree, hoofdpijn, uitslag en geel gekleurde ontlasting (31).
Wanneer je allergisch bent voor planten uit de gemberfamilie, kan kurkuma ook voor huiduitslag zorgen (9).
Kardemom en laos behoren overigens ook tot deze familie.
Wanneer je denkt bijwerkingen of last te hebben door het gebruik van kurkuma, is het verstandig om het gebruik van kurkuma en supplementen een tijdje te staken.
4. Kurkuma thee
Je hebt misschien wel eens gehoord van kurkuma latte.
Andere namen voor dit warme drankje zijn kurkuma thee, golden milk of golden latte.
Golden milk poeder is kant en klaar te koop. Je hoeft het dan alleen nog maar aan te lengen met heet water.
Maar het is ook eenvoudig zelf te maken.
Er bestaan verschillende recepten, maar de basis vormen plantaardige melk en specerijen. Meestal zijn dat kaneel, kardemom, gember en peper, en natuurlijk kurkuma. Dat geeft het drankje ook zijn goudgele kleur.
Wil je niet aan de supplementen, maar toch meer kurkuma in je voedingspatroon brengen, probeer dan eens onze eigen versie van kurkuma thee.
Lekker om de dag mee te beginnen, tussendoor te drinken als verwarmende drank of wat havermout in te doen.
Recept voor golden milk
Dit heb je nodig voor 1 mok:
- 2 kopjes ongezoete amandelmelk
- 2 tl kurkumapoeder
- 1 tl kaneel
- ½ tl kardemom
- 1 schijfje verse gember
- 1 tl cacaopoeder
- Een snufje zwarte peper
- 1 tl kokosolie
Bereidingswijze:
- Verwarm de amandelmelk in een pannetje op laag vuur
- Voeg de kokosolie, kurkuma, kaneel, kardemom, gember en peper toe en laat het een tijdje pruttelen. Roer het rustig door totdat het warm genoeg is en zorg ervoor dat het niet gaat koken.
- Verwijder het schijfje gember
- Als je het lekker vindt kun je de melk een beetje kloppen met een garde om er een laagje schuim op te krijgen.
- Giet het drankje in een mok en voeg als laatste de theelepel cacaopoeder toe als topping
5. Zelf aan de slag
Kurkuma kent een hoop gezondheidsvoordelen en past als specerij prima in een gevarieerd eetpatroon.
Precies waar we ons in onze programma’s op focussen: een gezond eetpatroon met heerlijke recepten die in een handomdraai op tafel staan.
Kurkuma is eenvoudig te verwerken in tal van gerechten. Als smaakmaker en smaakversterker, maar ook om gerechten de kenmerkende gele kleur te geven. Het is zelfs prima te mengen door smoothies.
Combineer kurkuma zoveel mogelijk met zwarte peper en een gezonde olie, zoals kokos- of olijfolie. Daardoor neem je het beter op.
Wil je eerst ontdekken hoe kurkuma precies smaakt? Strooi dan een beetje over een gekookt eitje.
Wil je zelf aan de slag? We geven je hieronder twee recepten met kurkuma.
Meer van dit soort recepten vind je bijvoorbeeld in het 7×7 Afslank Programma.
Recept 1: Spicy kurkuma chicken
Dit heb je nodig voor 1 portie:
- 2 dunne stukjes kipfilet
- 1 tl komijnpoeder
- 1 el kurkuma
- 1 tl chilipoeder
- 1 tl cayennepeper
- 1 tl zeezout
- 1 teentje knoflook
- Citroensap van 1 citroen
- 2 tl olijfolie
Bereidingswijze:
- Doe alle kruiden samen in een kom
- Snijd de citroen doormidden en knijp beide helften boven de kom uit
- Voeg de olijfolie toe, pers de teen knoflook boven de kom uit en roer alles goed door elkaar
- Leg de kipfilets in het kruidenmengsel en giet de kip en het mengsel daarna in een diepvrieszakje. Op deze manier kan het mengsel aan alle kanten goed in de kip trekken
- Leg het zo’n 30 minuten tot 4 uur in de koelkast
- Bak of grill de kip gaar in een pan of in de oven
Tips:
- Heerlijk met verse gegrilde groenten en zoete aardappelfrietjes
- Snijd de kip in stukjes en doe deze door je salade
Recept 2: Quinoasalade met kurkuma
Dit heb je nodig voor 1 persoon:
- 40 g quinoa
- 1 tl olijfolie
- 1 stengel lente-ui
- 1 teentje knoflook
- 1 el kurkuma
- Half blokje groentebouillon (biologisch)
- 75 g granaatappelpitten
- 1 handje walnoten
- 1 el zonnebloempitten
- 2 handen verse spinazie
- 8 cherrytomaatjes
- Sap van een halve citroen
Bereidingswijze:
- Kook de quinoa zoals aangegeven staat op de verpakking. Voeg aan het water het halve bouillonblokje toe. Giet de quinoa af en laat het even uitlekken en wat afkoelen
- Snijd de tomaatjes en de lente-ui in stukjes en doe in een kom of schaal. Voeg ook 2 grote handen spinazie toe
- Knijp of hak de walnoten in kleine stukjes
- Voeg de quinoa toe aan de kom
- Pers de teen knoflook boven het geheel uit
- Voeg de kurkuma, de olijfolie en het sap van de halve citroen toe en mix het geheel goed door elkaar.
- Schep het op een bord en garneer het af met de granaatappelpitjes, walnoten en zonnebloempitten.
Tekst is geverifieerd door Margaretha Kussendrager, Diëtist
Wat vond je van dit artikel?
- Nelson, K. M., Dahlin, J. L., Bisson, J., Graham, J., Pauli, G. F., & Walters, M. A. (2017). The Essential Medicinal Chemistry of Curcumin. Journal of medicinal chemistry, 60(5), 1620–1637.
- Prasad, S., Tyagi, A. K., & Aggarwal, B. B. (2014). Recent developments in delivery, bioavailability, absorption and metabolism of curcumin: the golden pigment from golden spice. Cancer research and treatment, 46(1), 2–18.
- Marchio, P., Guerra-Ojeda, S., Vila, J. M., Aldasoro, M., Victor, V. M., & Mauricio, M. D. (2019). Targeting Early Atherosclerosis: A Focus on Oxidative Stress and Inflammation. Oxidative medicine and cellular longevity, 8563845.
- Slika, L., & Patra, D. (2020). Traditional Uses, Therapeutic Effects and Recent Advances of Curcumin: A Mini-Review. Mini Rev Med Chem.;20(12):1072-1082.
- Hay, E., Lucariello, A., Contieri, M., Esposito, T., De Luca, A., Guerra, G., & Perna, A. (2019). Therapeutic effects of turmeric in several diseases: An overview. Chemico-Biological Interactions, Volume 310, 108729, ISSN 0009-2797.
- Hewlings, S. J., & Kalman, D. S. (2017). Curcumin: A Review of Its Effects on Human Health. Foods (Basel, Switzerland), 6(10), 92.
- He, Y., Yue, Y., Zheng, X., Zhang, K., Chen, S., & Du, Z. (2015). Curcumin, inflammation, and chronic diseases: how are they linked? Molecules. May 20;20(5):9183-213.
- Edwards, R.L., Luis, P.B., Varuzza, P.V., Joseph, A.I., Presley, S.H., Chaturvedi, R., & Schneider, C. (2017). The anti-inflammatory activity of curcumin is mediated by its oxidative metabolites. J Biol Chem. Dec 29;292(52):21243-21252.
- Sharifi-Rad, J., e.a. (2020). Turmeric and Its Major Compound Curcumin on Health: Bioactive Effects and Safety Profiles for Food, Pharmaceutical, Biotechnological and Medicinal Applications. Front Pharmacol. Sep 15;11:01021.
- Mizoguchi, Y., Yao, H., Imamura, Y., Hashimoto, M., & Monji, A. (2020). Lower brain-derived neurotrophic factor levels are associated with age-related memory impairment in community-dwelling older adults: the Sefuri study. Sci Rep. Oct 5;10(1):16442.
- Ng, T., Ho, C., Tam, W., Kua, E. H., & Ho, R. C. (2019). Decreased Serum Brain-Derived Neurotrophic Factor (BDNF) Levels in Patients with Alzheimer’s Disease (AD): A Systematic Review and Meta-Analysis. International journal of molecular sciences, 20(2), 257.
- Menon, V.P., & Sudheer, A.R. (2007). Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. Adv Exp Med Biol.;595:105-25.
- Choi, G.Y., Kim, H.B., Hwang, E.S., Lee, S., Kim, M.J., Choi, J.Y., Lee, S.O., Kim, S.S., & Park, J.H. (2017). Curcumin Alters Neural Plasticity and Viability of Intact Hippocampal Circuits and Attenuates Behavioral Despair and COX-2 Expression in Chronically Stressed Rats. Mediators Inflamm. ;2017:6280925.
- Hurley, L.L,. Akinfiresoye, L., Nwulia, E., Kamiya, A., Kulkarni, A.A., & Tizabi, Y. (2013). Antidepressant-like effects of curcumin in WKY rat model of depression is associated with an increase in hippocampal BDNF. Behavioural Brain Research, Volume 239, Pages 27-30.
- Kunnumakkara, A.B., Bordoloi, D., Padmavathi, G., Monisha, J., Roy, N.K., Prasad, S., & Aggarwal, B.B. (2017). Curcumin, the golden nutraceutical: multitargeting for multiple chronic diseases. Br J Pharmacol. Jun;174(11):1325-1348.
- Goozee, K.G., Shah, T.M., Sohrabi, H.R., Rainey-Smith, S.R., Brown, B., Verdile, G., & Martins, R.N. (2016). Examining the potential clinical value of curcumin in the prevention and diagnosis of Alzheimer’s disease. Br J Nutr. Feb 14;115(3):449-65.
- Santos-Parker, J. R., Strahler, T. R., Bassett, C. J., Bispham, N. Z., Chonchol, M. B., & Seals, D. R. (2017). Curcumin supplementation improves vascular endothelial function in healthy middle-aged and older adults by increasing nitric oxide bioavailability and reducing oxidative stress. Aging, 9(1), 187–208.
- Oliver, J.M., Stoner, L., Rowlands, D.S., Caldwell, A.R., Sanders, E., Kreutzer, A., Mitchell, J.B., Purpura, M., & Jäger, R. (2016). Novel Form of Curcumin Improves Endothelial Function in Young, Healthy Individuals: A Double-Blind Placebo Controlled Study. J Nutr Metab.;2016:1089653.
- Jiang, S., Han, J., Li, T., Xin, Z., Ma, Z., Di, W., Hu, W., Gong, B., Di, S., Wang, D., & Yang, Y. (2017). Curcumin as a potential protective compound against cardiac diseases. Pharmacol Res. May;119:373-383.
- Salehi, B., Del Prado-Audelo, M.L., Cortés, H., Leyva-Gómez, G., Stojanović-Radić, Z., Singh, Y.D., Patra, J.K., Das, G., Martins, N., Martorell, M., Sharifi-Rad, M., Cho, W.C., & Sharifi-Rad, J. (2020). Therapeutic Applications of Curcumin Nanomedicine Formulations in Cardiovascular Diseases. J Clin Med. Mar 10;9(3):746.
- Akazawa, N., Choi, Y., Miyaki, A., Tanabe, Y., Sugawara, J., Ajisaka, R., & Maeda, S. (2012). Curcumin ingestion and exercise training improve vascular endothelial function in postmenopausal women. Nutr Res. Oct;32(10):795-9.
- Vallianou, N.G., Evangelopoulos, A., Schizas, N., & Kazazis, C. (2015). Potential anticancer properties and mechanisms of action of curcumin. Anticancer Res. Feb;35(2):645-51.
- Chiablaem, K., Lirdprapamongkol, K., Keeratichamroen, S., Surarit, R., & Svasti, J. (2014). Curcumin suppresses vasculogenic mimicry capacity of hepatocellular carcinoma cells through STAT3 and PI3K/AKT inhibition. Anticancer Res. Apr;34(4):1857-64.
- Carroll, R.E., Benya, R.V., Turgeon, D.K., Vareed, S., Neuman, M., Rodriguez, L., Kakarala, M., Carpenter, P.M., McLaren, C., Meyskens Jr, F.L., & Brenner, D.E. (2011). Phase IIa clinical trial of curcumin for the prevention of colorectal neoplasia. Cancer Prev Res (Phila). Mar;4(3):354-64.
- Hussaarts, K.G.A.M., Hurkmans, D.P., Oomen-de Hoop, E., van Harten, L.J., Berghuis, S., van Alphen, R.J., Spierings, L.E.A., van Rossum-Schornagel, Q.C., Vastbinder, M.B., van Schaik, R.H.N., van Gelder, T., Jager, A., van Leeuwen, R.W.F., & Mathijssen, R.H.J. (2019). Impact of Curcumin (with or without Piperine) on the Pharmacokinetics of Tamoxifen. Cancers (Basel). Mar 22;11(3):403.
- Daily, J.W., Yang, M., & Park, S. (2016). Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. J Med Food. Aug;19(8):717-29.
- Chandran, B., & Goel, A. (2012). A randomized, pilot study to assess the efficacy and safety of curcumin in patients with active rheumatoid arthritis. Phytother Res. Nov;26(11):1719-25.
- Zhang, D. W., Fu, M., Gao, S. H., & Liu, J. L. (2013). Curcumin and diabetes: a systematic review. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2013, 636053.
- Pivari, F., Mingione, A., Brasacchio, C., & Soldati, L. (2019). Curcumin and Type 2 Diabetes Mellitus: Prevention and Treatment. Nutrients, 11(8), 1837.
- Srichairatanakool, S., Thephinlap, C., Phisalaphong, C., Porter, J.B., & Fucharoen, S. (2007). Curcumin contributes to in vitro removal of non-transferrin bound iron by deferiprone and desferrioxamine in thalassemic plasma. Med Chem. Sep;3(5):469-74.
- Gupta, S. C., Patchva, S., & Aggarwal, B. B. (2013). Therapeutic roles of curcumin: lessons learned from clinical trials. The AAPS journal, 15(1), 195–218.
- Patrick, K., & Stanbrook, M. B. (2018). Take turmeric with a grain of salt. CMAJ : Canadian Medical Association journal = journal de l’Association medicale canadienne, 190(43), E1270.
- Amalraj, A., Pius, A., Gopi, S., & Gopi, S. (2016). Biological activities of curcuminoids, other biomolecules from turmeric and their derivatives – A review. J Tradit Complement Med. Jun 15;7(2):205-233.
- Smilkov, K., Ackova, D.G., Cvetkovski, A., Ruskovska, T., Vidovic, B., & Atalay, M. (2019). Piperine: Old Spice and New Nutraceutical? Curr Pharm Des.;25(15):1729-1739.
Meer
Deel dit bericht
Lees ook eens
Top artikel
Onder professionele begeleiding ging Kirsten bijna 2 jaar geleden aan de slag met afvallen. ‘Ik wist dat ik deze keer iets fundamenteels aan moest pakken. Dus heb ik er 2 jaar voor...
Top artikel
Afvallen met shakes: is het een goede en echt effectieve methode om blijvend af te vallen? Vind hier alles wat je moet weten en ga direct aan de slag.
Ervaringen
Als Carla het kan, kan jij het ook!
Ervaringen
Els viel 23 kilo af!
Gezond eten
5 tips voor een gezonde Sinterklaas avond
Ervaringen
Als Pauline het kan, kan jij het ook!
Ervaringen
Elvira viel 26 kilo af!
Reacties (55)
Hier kan je discussiëren over dit artikel, vragen stellen en inhoudelijk iets bijdragen. Lees vooral even onze huisregels en veelgestelde vragen