Ontgiften of detoxen is behoorlijk populair. Het idee van een ontgiftingskuur is dat je eens in de zoveel tijd je lichaam heel grondig reinigt en schadelijke gifstoffen uit je lichaam verwijdert.

Maar werkt een detox echt? En helpt het bijvoorbeeld ook om af te vallen?

In dit artikel lees je wat een detox is, wat de effecten zijn en hoe je zelf een detoxkuur kunt doen.

Wat is een detox?

Een detox of ontgiftingskuur is een kortdurende en meestal vrij drastische aanpassing in je voedingspatroon, bedoeld om gifstoffen uit je lichaam te verwijderen. Het wordt ook wel ontgiften, ontslakken, een detox-dieet of een cleanse genoemd.

Het doel is om je bloed te reinigen van (opgehoopte) afval- en gifstoffen.

Hoe doe je een detox?

Meestal verloopt een ontgiftingskuur als volgt: eerst eet je een bepaalde tijd lang niets (vasten). Daarna volgt een strikt dieet van fruit, groenten, vruchtensappen en water.

Er kunnen ook kruiden, theeën, supplementen en darmreinigingen of klysma’s bij komen kijken. De intensiteit en duur van een detox-kuur zijn per dieet verschillend.

De meeste detox-diëten bevatten een of meer van de volgende onderdelen: (1):

• 1–3 dagen vasten
• Verse fruit- en groentesappen, smoothies, water en thee drinken
• Alleen bepaalde vloeistoffen drinken, zoals gezouten water of citroensap
• Voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan zware metalen, verontreinigende stoffen en allergenen verwijderen uit je dieet
• Supplementen of kruiden nemen
• Alle allergene voedingsmiddelen verwijderen en ze één voor één weer opnemen in je dieet
• Gebruik van laxeermiddelen, dubbele puntreiniging of klysma’s
• Regelmatig sporten
• Volledig stoppen met alcohol, koffie, sigaretten en geraffineerde suikers

Waarom zou je een detox doen?

Een detox kan dus best wel even pittig zijn. Maar waarom doen mensen het dan?

Omdat ze geloven dat het goed is om eens in de zoveel tijd je lichaam te ontgiften. Een detoxkuur zou namelijk de volgende voordelen hebben:

• Het vasten geeft je organen rust
• De lever wordt gestimuleerd om gifstoffen kwijt te raken
• Het bevordert de afvoer van gifstoffen
• Verbetert de bloedsomloop
• Je lichaam krijgt heel veel gezonde voedingsstoffen binnen

Er wordt ook beweerd dat detox-diëten helpen bij verschillende gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, spijsverteringsproblemen, auto-immuunziekten, ontstekingen, allergieën, opgeblazen gevoel en chronische vermoeidheid (2). Maar meer gedegen onderzoek is nodig.

Verwijdert een detox echt gifstoffen?

Het doel van detoxen is dus vooral het ‘opruimen’ van (opgehoopte) gifstoffen in je lichaam. Er is echter niet zoveel bewijs dat dit ook echt werkt.

Je lichaam is overigens prima in staat om zichzelf te reinigen. Dat gebeurt via je lever, je uitwerpselen, urine en zweet. Je lever maakt giftige stoffen onschadelijk en zorgt er vervolgens voor dat ze uit je lichaam worden verwijderd (3, 4, 5, 6, 7).

De positieve effecten van detoxen

We bekijken een paar van de belangrijkste die genoemd worden.

Meer focus en energie

Sommige mensen melden dat ze zich meer gefocust en energiek voelen tijdens en na een detox. Dit effect kan ook ontstaan doordat je een tijdlang helemaal geen ongezonde dingen binnenkrijgt, zoals bewerkte voedingsmiddelen en alcohol.

Misschien krijg je door de grotere toevoer aan fruit en groenten tijdens een detox ook meer van bepaalde vitamines en mineralen binnen en voel je je daardoor beter.

Afvallen

Er zijn nog niet veel wetenschappelijke studies die de invloed van detox-diëten op gewichtsverlies hebben onderzocht (8). En zeker hierbij is het belangrijk om kritisch te kijken naar de oorzaak van een mogelijk positief resultaat.

Sommige mensen vallen tijdens een detox bijvoorbeeld snel veel af, maar dit lijkt eerder het gevolg te zijn van verlies van vocht-, ontlasting- en koolhydraatvoorraden dan dat er vet wordt verbrand. Na de detox zit dat gewicht er vaak zo weer aan.

Als een detoxdieet een grote caloriebeperking met zich meebrengt, leidt dit zeker tot gewichtsverlies en een verbeterde stofwisseling, maar het is de vraag hoe goed je zo’n crashdieet (want dat is het eigenlijk) op de lange termijn vol kunt houden.

Een detox-dieet kan effecten hebben die vergelijkbaar zijn met die van intermittend fasting. Een korte tijd vasten verbetert bij sommige mensen de gevoeligheid voor leptine en insuline (9, 10), maar deze effecten gelden ook weer niet voor iedereen.

Gezondere levensstijl

Vaak doe je tijdens het detoxen dingen die goed passen binnen een gezonde leefstijl. Dat is mooi meegenomen! Denk aan:

• Regelmatig sporten en zweten
• Heel voedzaam en gezond eten
• Bewerkt voedsel vermijden
• Veel water en thee drinken
• Voedsel met zware metalen vermijden

Als je op deze manier leeft, zul je vaak alleen daardoor al een betere gezondheid hebben, los van of je nou een detox doet of niet.

Het nadeel van detoxen

Een belangrijk nadeel van detoxen is de stress die erbij kan komen kijken.

Studies bij vrouwen tonen aan dat zowel een periode van 48-uur vasten als 3 weken minder calorieën eten de stresshormoonspiegels kunnen verhogen (11, 12).

Bovendien kunnen crashdiëten ook veel stress opleveren omdat je verleidingen moet weerstaan en een extreem hongergevoel kunt ervaren. (13, 14).

Conclusie

Het is niet wetenschappelijk aangetoond dat detoxen echt een reinigende werking heeft op je lichaam. Als je gewoon normaal eet, hoef je niet per se regelmatig te detoxen. Je lichaam reinigt zichzelf van binnen ook constant.

Maar het kan wel een prettige ervaring zijn om heel aandachtig met je lichaam en je voeding bezig te zijn. En er zijn mensen die aangeven dat ze zich er inderdaad meer gefocust en energieker door voelen.

Wij raden detoxen niet aan voor oudere volwassenen, mensen met een heel laag lichaamsgewicht, zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven en mensen met bloedsuikerproblemen, zoals diabetes of een eetstoornis.

Ben je gezond, dan kan een keer een ontgiftingskuur volgen zeker geen kwaad. Als je er maar bewust mee aan de slag gaat.

Voorbeelden van detox-diëten

We geven je een paar voorbeelden van detox-diëten die je makkelijk zelf kunt doen.

Detox 1: een sapkuur

Een sappenkuur is de meest intensieve en effectieve manier van detoxen. Je drinkt 5, 10, 14 of 21 dagen zelfgemaakte groentesappen (detoxsap). Je bepaalt zelf hoeveel dagen je nodig hebt om je lichaam te resetten.

Overweeg je een sapkuur? Je kunt de kuur volgen uit het bonusboek van het Smoothie Afslank Plan. Deze is goed vol te houden: je maakt je eigen sappen van verschillende soorten groenten.

Eén van onze deelneemsters, Diana, is je voorgegaan. Zij volgde een detoxkuur van 7 dagen om haar lichaam te ontgiften. Lees hier haar ervaring.

Het voordeel van langer detoxen is dat je de tijd krijgt om je vaste eetpatronen te doorbreken. Je ontdekt daardoor meestal dat je bepaalde voedingsmiddelen die je normaliter veel eet, eigenlijk helemaal niet nodig hebt.

Het is aan te raden een aantal dagen van tevoren al het gebruik van suikers, alcohol, koffie en zwarte thee af te bouwen. Doe je dat niet, dan kunnen de eerste dagen van je sapkuur heftig zijn!

Let er ook op dat je na de detox niet direct een portie bitterballen bestelt. Dit belast je organen enorm! Geef je lichaam na de sapkuur de tijd om rustig weer te wennen aan normaal voedsel.

Detox 2: plantaardig en schoon eten

Een tweede manier om je lichaam vrij te krijgen van gifstoffen is het volgen van een plantaardige detox. Je krijgt het beste effect als je 21 tot 28 dagen geen dierlijke producten eet.

Hoewel dierlijke producten in principe gezond zijn (als ze biologisch zijn tenminste) kost het je lichaam ook veel energie om ze te verteren. Door een periode geen dierlijke producten te eten, kun je ontdekken of zo’n voedingspatroon misschien beter bij je past.

Wat eet en drink je niet tijdens een plantaardig dieet?

• Vlees, vis en eieren
• Koffie
• Alcohol
• Zuivel
• Zwarte en groene thee (hier zit theïne in)
• Suiker
• Bewerkte producten

Waar bestaat je voeding dan wél uit?

• Groenten en fruit
• Noten, pitten en zaden
• Quinoa
• Havermout en boekweit
• Peulvruchten
• Oliën
• Superfoods
• Water en verse kruidenthee

Deze manier van detoxen is minder intensief dan een sapkuur en duurt daardoor wat langer. Je hebt dus de tijd om creatiever te worden met koken en te leren je hoe je gezond én lekker kunt eten zonder dierlijke (en bewerkte) producten.

Over het algemeen zijn dierlijke producten wat zwaarder te verteren. Misschien dat je na de plantaardige detox in de toekomst vlees, vis en ei sneller een keertje weglaat uit je eetpatroon!

Detox 3: het kickstartprogramma uit het Smoothie Afslank Plan

Vind je een sapkuur of een plantaardige kuur nog wat te heftig? Dan is het kickstartprogramma uit het Smoothie Afslank Plan misschien geschikter voor jou.

Je vervangt hierbij gedurende 10 dagen één of meerdere maaltijden per dag door een groene smoothie. Je andere maaltijden eet je natuurlijk en koolhydraatarm. Ook kun je elke dag gewoon een gezond tussendoortje nemen.

Vooral als je werkt, is deze vorm van detoxen ideaal. Ook als je je favoriete stukjes vlees of vis niet wilt missen, is deze manier van ontgiften fijn.

Na de 10 dagen kun je gewoon doorgaan met het vervangen van één maaltijd per dag door de groene smoothie. Als ‘onderhoudsprogramma’.Je integreert smoothies hierdoor in je levensstijl, waardoor je gewicht verliest.

Begin vandaag nog

Van zo’n aanpassing in je voedingspatroon kun je je hele leven profijt hebben. Een sapkuur, plantaardig-eten-detox of dit programma kunnen het begin vormen van nieuwe, gezonde levensstijl.

Een levensstijl waarin jij goed voor je lichaam zorgt en het bewust geeft wat het echt nodig heeft.

Heel veel succes en we horen heel graag over jouw ervaringen. Deel ze dus vooral met ons!